Filtry mechaniczne do wody – zasady działania

Obecnie na rynku dostępne są filtry do wody, które usuwają zanieczyszczenia na różne sposoby (filtry fizyczne, biologiczne, chemiczne). Najłatwiejsze w obsłudze i najmniej awaryjne są jednak filtry mechaniczne do wody, które w swoim działaniu wykorzystują specjalnie dobrane złoże filtracyjne.

Najpopularniejsze złoża to oczywiście żwir połączony z piaskiem oraz węgiel aktywny – dobiera się je w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody oraz planów, co do jej użycia (czy woda ma się nadawać do spożycia, czy może wyłącznie do podlewania i wykonywania innych czynności gospodarskich). Zarówno filtry żwirowe, jak i węglowe, mają swoje wady i zalety. Ich działanie można również połączyć, dla uzyskania jak najbardziej optymalnego efektu. Dodatkowym udogodnieniem, jakim cechują się filtry do wody oparte na zastosowaniu złoża, jest ich łatwe czyszczenie. Cały proces polega na odwróceniu obiegu wody – tak, aby zalegające na złożu zanieczyszczenia mogły być wypłukane i usunięte.

filtr zwirowy i weglowy

Fot. Filtr żwirowy i filtr węglowy

Filtr żwirowy do wody – zalety i wady stosowania

Filtry żwirowe to jedne z najpopularniejszych filtrów stosowanych w przypadku ujęć wody ze zbiorników otwartych lub ze studni głębinowych. Ich działanie opiera się na przepływie wody przez złoże – w tym przypadku jest to żwir o różnej gradacji, niekiedy uzupełniony piaskiem. Taka konstrukcja sprawia, że złoże filtracyjne jest stabilne – żwir uzupełniony krzemionką znajduje się na dnie filtra, a nad nim jest umieszczona warstwa drobnego piasku. Filtr do wody zbudowany w ten sposób zatrzymuje wszelkie zanieczyszczenia typowe dla wody wydobywanej ze zbiorników otwartych i ze studni, czyli drobne listki, glony oraz kamyki, ale także piasek, cząsteczki rdzy czy inne materiały, które pojawiły się w wyniku eksploatacji zbiorników wodnych (przykładowo – oderwane cząsteczki uszczelniaczy).

Filtry żwirowe do wody montuje się najczęściej w domach jednorodzinnych, przy basenach lub przedsiębiorstwach w celu wstępnego oczyszczenia wody z większych cząsteczek. Woda przefiltrowana jedynie w taki sposób może służyć do celów gospodarczych: podlewania ogrodu, mycia tarasu czy podłóg. Filtry żwirowe nadają się również do usuwania z wody żelaza (w postaci wytrąconej) poprzez proces napowietrzania wody.

żwir

Najważniejszą zaletą, jaką zapewniają filtry mechaniczne do wody (w tym filtry żwirowe), jest zabezpieczenie całej instalacji (domowej lub firmowej) przed przedostaniem się do niej małych cząstek stałych, uszkadzających armaturę oraz zaburzających prawidłową pracę instalacji i swobodny przepływ wody. Złoże filtracyjne w postaci żwiru o wysokiej porowatości jest niezwykle skuteczne nawet w usuwaniu niewielkich płatków rdzy, które mogą przedostawać się do wodnej instalacji domowej i niszczyć ją od środka.

Największą wadą filtrów żwirowych jest ich ograniczone działanie – same w sobie nie zabijają bakterii (ich zadaniem jest tylko usuwanie cząstek stałych), więc nie uzdatniają wody do spożywania przez człowieka. Ich działanie mogą jednak uzupełnić inne filtry, które zabijają bakterie i drobnoustroje oraz usuwają niekorzystne dla zdrowia pierwiastki zawarte w wodzie (przykładowo metale ciężkie). Mimo to warto uwzględnić taki filtr w domowej instalacji, bowiem chroni on rury i armaturę przed uszkodzeniami mechanicznymi, jakie mogą powodować cząstki stałe.

Filtr węglowy do wody – działanie i zastosowanie

Filtry węglowe do wody, podobnie jak filtr żwirowy, opierają się na przepływie zanieczyszczonej wody przez złoże filtracyjne – w tym przypadku jest to węgiel aktywny, nazywany również węglem aktywowanym. Oprócz samego oczyszczania wody z cząstek stałych, filtr węglowy pełni także inne funkcje: usuwa chlor, poprawia smak wody oraz jej koloryt. Polecany jest przede wszystkim jako filtr wstępny wszędzie tam, gdzie woda pochodzi z ujęcia własnego (ze studni głębinowej) lub do poprawy walorów smakowych i estetycznych wody z wodociągów miejskich (taka woda jest już bowiem wstępnie oczyszczona, jednak może być niesmaczna). Filtry węglowe stosuje się również jako jeden z elementów filtrów odwróconej osmozy.

Z czego składa się filtr węglowy? Oczywiście ze złoża, którym może być węgiel drzewny, kamienny lub węgiel kokosowy (uzyskiwany z łupin orzechów kokosowych). Ten ostatni wariant jest najbardziej efektywny, nie tylko pod względem skuteczności w filtrowaniu wody, ale również ze względu na długowieczność takiego złoża. Warto wiedzieć również o tym, że im dłuższy jest kontakt wody ze złożem filtracyjnym, tym lepsze efekty osiąga się w jej oczyszczaniu.

Filtr węglowy usuwa znacznie więcej cząstek niż filtr żwirowy. Woda po oczyszczeniu filtrem węglowym będzie pozbawiona wcześniej wspomnianego już chloru oraz herbicydów i pestycydów (to ważna zaleta zwłaszcza dla osób, które zamieszkują na obszarach zdominowanych przez rolnictwo przemysłowe), a także benzenu czy radonu. Aby jednak usunąć bakterie czy inne związki organiczne, należy zainwestować w inny filtr (na przykład w filtr odwróconej osmozy).

Procedura oczyszczania filtra węglowego przebiega podobnie jak w przypadku filtrów ze złożem żwirowym: obieg wody zostaje wówczas odwrócony tak, by wszelkie osady, chlor i cząsteczki stałe mogły zostać wypłukane ze złoża. Po tak przeprowadzonym oczyszczaniu filtr (bez konieczności wymiany złoża) jest już zdatny do ponownego użytku.

złoże filtracyjne

Filtry do wody a złoże filtracyjne – jak wybrać i na co zwrócić uwagę podczas zakupu?

Wybór pomiędzy filtrem żwirowym a filtrem węglowym jest bardzo trudny, ponieważ najbardziej wydajnie pracują one… razem. Jeśli przefiltrowana woda ma służyć wyłącznie do prac gospodarskich, takich jak podlewanie trawników czy mycie samochodu, to wystarczy przy ujęciu ze studni głębinowej zainstalować jedynie filtr żwirowy (woda nie będzie się wówczas nadawać do spożywania przez ludzi). Najlepszym rozwiązaniem jest jednak instalacja obu filtrów, jako systemu wstępnego oczyszczania wody (jeśli ma być ona użytkowana do celów spożywczych, należy dodać jeszcze inny filtr). Zamontowanie filtrów mechanicznych do wody to również zapewnienie długowieczności armatury i ochrona przed uszkodzeniami rur (przykładowo w instalacji ciepłowniczej).

Na co zwracać uwagę podczas zakupu filtrów żwirowych i węglowych, by służyły jak najdłużej? Przede wszystkim należy oczywiście zastanowić się nad jakością i rodzajem złoża, a także nad materiałem, z którego dany filtr został wykonany. W obu przypadkach (przy zakupie filtra węglowego i żwirowego) kluczowymi aspektami ich prawidłowego działania są…

  • Skuteczność, niezawodność oraz sprawność filtracji, potwierdzone atestami i certyfikatami wydawanymi do tego typu urządzeń (atest PZH, certyfikat TUV, zgodność z dyrektywami Unii Europejskiej).
  • Możliwość płukania automatycznego poprzez czasowe odwrócenie obiegu wody oraz możliwość płukania ręcznego dzięki opcji zamontowania dodatkowych zaworów umożliwiających tę czynność.
  • Zbiornik na wodę oraz pojemnik filtra żwirowego lub węglowego wykonane z włókna węglowego, będącego materiałem wytrzymałym na wszelkie uszkodzenia mechaniczne i gwarantującym długą żywotność filtrów oraz ich niezakłócone działanie.
  • Podsypka żwirowa lub piaskowa (rodzaj dobiera się w zależności od wybranego złoża zastosowanego w filtrze), która sprawia, że filtr w swoim działaniu jest jeszcze bardziej skuteczny.